EF Serisi Panolar
EF Serisi Panolar
EF Serisi Panolar, Elektrik dağıtım ve kontrol sistemlerinde yaygın olarak kullanılan modüler Pano çözümleridir. Özellikle Schneider Electric tarafından geliştirilen bu seri, endüstriyel tesislerden ticari binalara kadar geniş bir uygulama yelpazesinde tercih edilir. Bu makale, EF serisinin tarihçesinden teknik özelliklerine, montajından bakımına kadar detaylı bir şekilde ele alacak ve okuyucuya pratik bilgiler sunacaktır. Makale, temel kavramlardan başlayarak ileri seviye uygulamalara doğru ilerleyecek şekilde yapılandırılmıştır.
1. EF Serisi Panolar Nedir?
EF serisi, Elektrik Dağıtım Panoları (Electrical Distribution Boards) kategorisinde yer alan, modüler yapıya sahip düşük gerilim panolarıdır. Schneider Electric’in Prisma serisinin bir parçası olarak konumlandırılan EF panoları, IP30’dan IP55’e kadar koruma sınıfları ile iç mekan uygulamaları için tasarlanmıştır.
Temel Özellikler:
- Modüler Tasarım: Standart 200 mm’lik modüllerle esnek genişletme imkanı.
- Malzeme: Çelik sac (genellikle 1.5-2 mm kalınlıkta) veya paslanmaz çelik seçenekleri.
- Gerilim Seviyesi: 690 V AC’ye kadar (tipik olarak 400 V üç fazlı sistemler).
- Akım Kapasitesi: 400 A’dan 4000 A’ya kadar ana bara seçenekleri.
- Standart Uyumluluk: IEC 61439-1/2 (Düşük Gerilim Anahtarlama ve Kontrol Düzeni Standardı).
Not: EF serisi, eski adıyla “Okken” serisinin evrilmiş hali olarak bilinir ve Prisma iPM ile entegre çalışabilir.
2. EF Serisi Panoların Tarihçesi ve Gelişimi
Schneider Electric, 1990’lı yıllarda Okken serisiyle modüler Pano pazarına giriş yapmıştır. 2010’lu yıllarda Prisma Plus ve Prisma G serileriyle birlikte EF konsepti geliştirilmiştir. 2020’den itibaren PrismaSeT aktif serisiyle entegre edilen EF panoları, dijitalleşme trendine uyum sağlayarak EcoStruxure platformuyla akıllı izleme özelliklerini kazanmıştır.
| Yıl | Gelişme |
|---|---|
| 1995 | Okken serisi lansmanı |
| 2012 | Prisma Plus ile modülerlik artışı |
| 2018 | EF serisi resmi tanıtımı |
| 2023 | EcoStruxure entegrasyonu ve IoT desteği |
3. Teknik Özellikler ve Bileşenler
3.1. Ana Yapı Bileşenleri
EF panoları şu temel parçalardan oluşur:
- Karkas (Frame): 25 mm delik aralıklı profillerle montaj kolaylığı.
- Kapak ve Kapılar: Şeffaf veya opak seçenekler, kilit sistemleri.
- Ana Bara Sistemi:
- Düz Bara: Bakır veya alüminyum, 400-4000 A.
- Linergy bara sistemleri ile esnek bağlantı.
- Fonksiyonel Üniteler:
- Gelen (Incoming): MCCB, ACB veya sigorta ayırıcı.
- Giden (Outgoing): Kompakt şalterler (Compact NSX), modüler kontaktörler.
- Kompanzasyon Üniteleri: Reaktif güç kontrolü için kapasitör bankları.
3.2. Koruma ve Güvenlik Özellikleri
- Ark Koruma: Acti9 Arc Fault Detection (AFDD) entegrasyonu.
- Termal İzleme: Sensörlerle sıcaklık takibi.
- Deprem Dayanımı: IEC 60068-3-3 standardına göre test edilmiş.
3.3. Akıllı Özellikler (Opsiyonel)
- PowerLogic ölçüm cihazları ile enerji izleme.
- Com’X gateway ile Modbus/TCP bağlantısı.
- EcoStruxure Facility Expert uygulaması ile mobil erişim.
4. Montaj ve Kurulum Rehberi
Adım Adım Montaj Süreci:
- Planlama:
- Tek hat şeması hazırlayın.
- Yük hesabı yapın: P=3×U×I×cosϕP = \sqrt{3} \times U \times I \times \cos\phi
- Mekanik Montaj:
- Karkası duvara veya zemine sabitleyin (M8 cıvata).
- Modülleri 200 mm aralıklarla yerleştirin.
- Elektriksel Bağlantı:
- Ana bara montajı: Tork anahtarıyla sıkın (örneğin, 50 Nm bakır bara için).
- Kablo girişleri: Alt veya üstten PG glandlerle.
- Test ve Devreye Alma:
- İzolasyon testi: 1000 V DC ile >1 MΩ.
- Fonksiyonel test: Koruma röleleri ayarı (örneğin, Micrologic 2.0).
İpucu: Montaj sırasında Schneider Electric Ecoreal yazılımını kullanarak 3D modelleme yapabilirsiniz.
5. Uygulama Alanları ve Örnek Projeler
| Uygulama Alanı | Örnek Kullanım |
|---|---|
| Endüstriyel Tesisler | Otomotiv fabrikalarında motor kontrol merkezleri (MCC) |
| Veri Merkezleri | UPS destekli dağıtım panoları |
| Ticari Binalar | Ofislerde kat dağıtım panoları |
| Hastaneler | Kritik güç sistemleri (IT şeması) |
Örnek Proje: İstanbul’da bir alışveriş merkezinde 12 adet EF 2000 A Pano, toplam 1.2 MW yükü dağıtmak için kullanılmıştır.
6. Bakım ve Arıza Giderme
Periyodik Bakım Tablosu:
| Periyot | İşlem |
|---|---|
| 6 Ay | Görsel kontrol, toz temizliği |
| 1 Yıl | Termal kamera ile sıcaklık ölçümü |
| 2 Yıl | Bara bağlantı tork kontrolü |
Yaygın Arızalar ve Çözümleri:
- Aşırı Isınma: Bara bağlantılarını kontrol edin, termal pastayı yenileyin.
- Koruma Tetiklemesi: Ayar değerlerini gözden geçirin (örneğin, Ir = 0.8 In).
- İletişim Hatası: Modbus adres çakışmasını kontrol edin.
7. Avantajlar ve Dezavantajlar
Avantajlar:
- Yüksek esneklik ve genişletilebilirlik
- IEC 61439 tip testli güvenlik
- Dijital entegrasyon imkanı
Dezavantajlar:
- İlk yatırım maliyeti yüksek (benzer Çin menşeli panolara göre %30-50 daha pahalı)
- Yedek parça temini için yetkili distribütör gerekliliği
